روش های مطالعه صحیح
*** دوستان عزيز، قبل از شروع مطالعه حتماً هدفتان را مشخص كنيد. اين هدف مي‌تواند لذت بردن از يك رمان، فهميدن و درك يك مطلب، شركت در كنكور يا آمادگي براي امتحان و ..... باشد.
*** براي مطالعه مطالب، بهتر است در ابتدا به صورت كلي و اجمالي مرور كنيد و سپس مطالعه جزئيات را شروع كنيد.
*** براي تصميمات و كارهاي روزمره خود برنامه‌اي را دنبال كنيد. برنامه‌ريزي، همت و پشتكار، پله‌هاي موفقيت را تشكيل مي‌دهند. پس طبق برنامه عمل كنيد و از اينكه نتوانستيد كل برنامه را در مدت زمان مقرر تمام كنيد، مايوس نشويد.
*** گام نخست و اساسي در مطالعه، نحوه مطالعه است. هر وقت مطلبي را مي‌خوانيم نخست بايد معناي آن را درك كنيم. اكثريت عظيمي از خوانندگان كمتر به اين موضوع اهميت مي‌دهند و فقط آن چه را كه واضح است يا فكر مي‌كنند فهميده‌اند، مطالعه مي‌نمايند.
*** مطالعه همانند انجام هر كار يا فعاليت ديگر، نيازمند استفاده از روش درست است. رشد و شكوفايي انديشه، توانايي‌ها و فرهنگ هر انسان به كميت و كيفيت مطالعه وابسته است. اگر به دقت بررسي كنيم مي‌بينيم كه يكي از دلايل افت تحصيلي برخي از دانش‌آموزان اين است كه شيوه مطالعه آنها بر طبق اصول صحيح مطالعه نيست و عدم رعايت اصل و بهداشت مطالعه موجب پايين آمدن سطح كارايي و بازدهي انسان، تضعيف روحيه، كاهش اعتماد به نفس و خستگي و دلزدگي از مطالعه مي‌شود. واقعيت در اين است كه در دنياي امروز كه عصر اطلاعات و نبرد انديشه‌ها و مغزهاست و انسان با انبوه فزاينده اطلاعات اعم از كتاب، مجله، روزنامه و … مواجه است، نمي‌توان با همان روشهاي قديم پيش رفت. در جهان امروز مطالعه ضرورت پيشرفت است.
*** شما مي‌توانيد با توجه به اهداف خود، براي مطالعه مطالب گوناگون از روشهاي مختلف استفاده كنيد.
*** براي مطالعه يكسري راهکارهایی وجود دارد كه سعي مي‌كنيم به طور مختصر در اين نوشته براي شما دوستان ذكر كنيم كه رعايت آنها براي همه افراد مفيد و ضروري به نظر مي‌رسد.
*** وقتي شما ابتدا مفاهيم كتب درسي را بطور عميق مورد مطالعه قرار دهيد (متن درس – مثال‌ها – تمرين‌ها – ارتباط دادن‌ها) با يك تعداد تست كافي و استاندارد به آمادگي لازمه مي‌رسيد و در غير اينصورت بايد چندين برابر تست بزنيد كه تازه با ترديد نسبت به يافته‌ها نيز همراه است.
*** در مطالعه هميشه تلاطم داشته باشد(مطالعه فعال ) دريا هم اگر ساكت و آرام باشد به تدريج به مرداب تبديل مي‌شود يادداشت‌برداري، حاشيه‌‌نويسي، طبقه‌بندي وخلاصه نویسی و سازمان دادن، برجسته و بارز ساختن نكات مهم مطالب مورد نظر، به زبان خود تكرار كردن مطالب و تصویر سازی ذهنی و تجسم عینی ...(مخصوصا برای دروسی که نیاز به اندیشه و تفکر بیشتری دارد ) از جمله فنوني هستند كه انسان را در هنگام مطالعه ، فعال نگه مي‌دارند و نتیجه آن بالا رفتن تمرکز حواس و سرعت عمل است .
*** از تصاوير و نمودارهاي كتابها حداكثر استفاده را بكنيد و به آنها خوب دقت نماييد.
*** مطالب دشوار را به قسمت‌هاي ساده و كوچكتر تقسيم كنيد.
*** تمرين كنيد كه مطلب را تند بخوانيد، تندخواني باعث صرفه‌جويي در وقت و تمركز حواس مي‌شود.
*** بين ميزان يادگيري با مدت زماني كه صرف آن مي‌شود رابطه نزديك وجود دارد. توصيه مي‌شود كه براي مطالعه وقت كافي در نظر بگيريد.
*** از برخواندن مطلبي كه قبلاً ياد گرفته‌ايد براي شخص ديگري كه بتواند اشتباهات شما را اصلاح و جاافتادگي‌هاي آن را گوشزد كند، بسيار مفيد است.
*** يكي از شگردهاي يادگيري مطالب، استفاده از برگه نكته‌ها مي‌باشد يعني نوشتن نكته‌اي داراي اهميت خاص بر روي يك برگه و دادن تعريفي از آن به زبان خودتان، كه براي يادگيري موثر مي‌باشد.
*** حتي‌الامكان سعي كنيد كه مطالب را بفهميد و به خاطر بسپاريد زيرا مطالبي كه طوطي‌وار حفظ شدهاند، خيلي زود فراموش خواهند شد.
*** ميزان از دست دادن مطالب و فراموشي حافظه، در خواب به مراتب كمتر از بيداري است. بنابراين بعد از آموختن يك مطلب علمي و مشكل(به خصوص قبل از امتحان) مدتي استراحتي مطلق داشته باشيد.و با توجه به اينكه تحقيقات نشان داده است مطالعه در هنگام شب (قبل از خواب) و صبح زود، كارآمد است، بيشتر در اين مواقع مطالعه مطالب جدید را انجام دهید .
*** سعي كنيد مطالب را به خاطر بسپاريد و خلاصه آن را در ذهن خود تكرار كنيد که يكي از مهم‌ترين و اساسي‌ترين مرحله در يادگيري درست، تكرار مطالب است.
*** بكوشيد به مطالب مطالعه شده معنايي مشخص بدهيد و از روشهايي كه به تجربه دريافته‌ايد که بيشترين بازدهي را براي شما دارد، حداكثر استفاده را بكنيد.
*** بين مطالب جديدي كه مي‌خواهيد ياد بگيريد و مطالبي كه قبلاً آموخته‌ايد پيوند برقرار كنيد.
*** يكي از نقش‌هاي مهم در مطالعه، علاقه است. اگر باعلاقه مطالب را بخوانيد، آن را بهتر درك مي‌كنيد و بيشتر به خاطر مي‌سپاريد.
*** سعي كنيد كه پس از مطالعه هر مطلب، خود را تقويت كرده و احساس رضايتمندي کنید
*** زماني كه حواس شما به چيز ديگري باشد، حافظه نمي‌تواند مطلبي را به خاطر بسپارد و يا به ياد آورد. پس براي به خاطر سپردن و به ياد آوردن هر مطلب بايد تمركز حواس داشته باشيد.
*** نكات به ياد سپرده شده را، مرتبط‌تر و منظم‌تر طبقه‌بندي كنيد، زيرا باعث مي‌شود مطالب بهتر در خاطر بماند و به ياد آوردن آنها راحت‌تر و سريع‌تر خواهد بود.
*** هيچ‌گاه و تحت هيچ شرايطي از خودتان راضي نباشيد و همواره براي بهتر شدن تلاش كنيد و دائم رضايت خاطر خود را به تعويق اندازيد.
*** به ياد داشته باشيد كه اين سالها كنكور تفهيمي شده و نمي‌توانيد با دانش سطحي به رتبه‌هاي خوب فكر كنيد بايد دانش شما عميق باشد و هر مطلبي را با دليل و استدلال به خاطر بسپاريد.
*** تست زدن هيچ گاه نمي‌تواند جاي يادگيري عميق را بگيرد. داوطلبان عزيز بايد بيش از هر چيز به يادگيري عميق مفاهيم درس‌ها توجه كنند. اگرچه تجربه در پاسخ دادن به سؤالات چهار گزينه‌اي مي‌تواند سرعت عمل در پاسخگويي را افزايش دهد ولي اين عمل بايد پس از يادگيري مباحث موجود در كتب درسي صورت پذيرد.
*** معلوماتي كه از راه تست زدن به دست مي‌آيد، چون معلوماتي غيرپيوسته و مجزا است، از نظر محتوايي بي‌ارزش بوده و در ذهن پايدار نمي‌ماند. دانش كسب شده از طريق تست زدن بيشتر جنبه حفظي دارد و فرد را به عادات تحصيلي نامطلوب سوق مي‌دهد و براي آينده چنين فردي پايه مستحكم و قابل اعتمادي براي ادامه تحصيل نبايد متصور باشيم.
سؤال: يك حالتي در مورد برخي سؤال‌ها به برخي داوطلبان دست مي‌دهد بعد از آزمون‌ها مي‌گويند بلد بودم ولي نتوانستم حل كنم يا اينكه مي‌گويند همه سؤال‌ها را بلد بودم ولي وقت كم آوردم مي‌توانيد علت را توضيح دهيد؟
جواب: اين موارد دلايل متعددي دارد كه به برخي از آنها اشاره مي‌شود:
1) داوطلب كم‌كاري كرده است يعني خودش را تحت فشار قرار نداده كه در زمان محدود به تعدادی تست پاسخ دهد.2) داوطلب به دلایلی بر موضوع اشراف كامل ندارد و وقتي سؤال را مي‌خواند مي‌خواهد بين اين سوال با يكي از نمونه سوال‌هايي كه حل كرده است يا برايش حل كرده‌اند مشابهت برقرار كند اما اگر اصل آن مفهوم را بداند و خودش تجزيه و تحليل كرده باشد ديگر مشكلي نخواهد داشت.
راه حل چنين مشكلي را در يك جمله مي‌تواند ارائه كرد و آن عبارت است از: ذهن به عنوان يك فاعل بايد با مطلب درگير شود و با يك قدرتي استدلال كند و با يك سرعتي انتقال اطلاعات را انجام دهد و اين 3 بدست نمي‌آيند مگر اينكه قبل از آن در دوران آموزش به تجزيه و تحليل عادت كرده باشد.
*** آنچه شما سر جلسه آزمون در اختيار داريد قلم و كاغذ است كه بايد با آن مانوس شويد و سعي كنيد كه با بهره‌گيري از اين دو ، تمركز حواس خود را بالا ببريد بعنوان يكي از كاركردهاي قلم و كاغذ مي‌توان گفت: اگر عادت داريد به اينكه خودتان يك صفحه از كتابي را كه مي‌خوانيد در يك خط خلاصه كنيد در واقع با اين كار دائماً مشغوليد به اينكه به يافته‌هاي ذهني خود نظم بدهيد و اين بهترين است و تاكيد مي‌شود كه از خلاصه‌نويسي ديگران استفاده نكنيد چون در ذهنتان پايدار نمي‌ماند و سعي كنيد خودتان آنچه از كل يك مفهوم برداشت مي‌كنيد به عنوان خلاصه براي خود يادداشت كنيد.
*** حجم مطالب درسي دوره پيش‌دانشگاهي بسيار بالا است و اگر مطالب اين دوره را با كلاس درسي پيش نبريد و در آن تاخير ايجاد نمائيد جبران اين عقب ماندگي بسيار كار سختي خواهد بود و يادتان باشد كه اگر عقب ماندگي از مطالب دوره پيش دانشگاهي داريد در اولين قدم بايد اين عقب افتادگي را جبران كنيد و خودتان را به كلاس درس و معلم برسانيد مخصوصاً به اين دليل كه برخی از مباحث اين دوره در دروس پايه سال‌هاي قبل آمده است، به عنوان مثال (مبحث بردارها – حركت شناسي – ديناميك و ...) كه در فيزيك 2 دبيرستان آمده بود در دوره پیش دانشگاهی نیز تکرار شده است.
*** در پایان ذکر این موضوع ضروری است که همواره در پی خلق راه های جدید و تازه برای درست مطالعه کردن خود باشید و به روشهای فوق قناعت نکنید ایجاد تازگی و طراوت به شما شور وشوق مضاعف می دهد .
به اميد فردايي بهتر
منبع : نخبگان ایران
کدوم لباس به این خانوم میاد؟
چگونه ظرفیت مغز را افزایش دهیم ؟